Υπερφόρτωση μαστών: Ποια τα συμπτώματα και τι μπορώ να κάνω;

Μετά τη γέννηση του μωρού σας, το στήθος σας αρχίζει να παράγει το πρωτόγαλα, ένα «θαυματουργό» υγρό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και αντισώματα, που προστατεύει το νεογέννητό σας από λοιμώξεις. Δύο έως πέντε ημέρες αργότερα ξεκινά η παραγωγή του ώριμου γάλακτος. Τότε, ενδέχεται να νιώθετε το στήθος σας βαρύ, πρησμένο και ζεστό. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπερφόρτωση μαστών και είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, που μπορεί να διαρκέσει από δύο ημέρες έως μερικές εβδομάδες. Η τακτική αποσυμφόρηση των μαστών είναι η πρώτη και κυριότερη γραμμή αντιμετώπισης. Εάν η αυξημένη ποσότητα μητρικού γάλακτος δεν αντληθεί, είτε με θηλασμό, είτε με τη χρήση κάποιου θήλαστρου, οι μαστοί μπορεί να γίνουν επώδυνοι και σκληροί, προκαλώντας ενοχλήσεις στη μητέρα. Ταυτόχρονα, αυτή η συμφόρηση και διόγκωση των μαστών κάνει πιο δύσκολο για το μωρό να «κρατήσει» σωστά το στήθος.

Η υπερφόρτωση μαστών συνήθως παρουσιάζεται μέσα στις πρώτες λίγες ημέρες μετά τον τοκετό. Μπορεί όμως να συμβεί και μόλις καθιερωθεί μια ρουτίνα θηλασμού, εφόσον παραλείπετε θηλασμούς για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. αν σταματήσει ξαφνικά ο θηλασμός ή εάν το μωρό σας αρχίζει να θηλάζει λιγότερο τακτικά από ότι συνήθως). Η πιο συχνή αιτία είναι η λανθασμένη προσκόλληση του μωρού στο στήθος. Στην περίπτωση αυτή το μωρό σας δεν μπορεί να θηλάσει σωστά, οπότε οι μαστοί σας δεν αδειάζουν επαρκώς με αποτέλεσμα να συμφορηθούν.

Οι σκληρές θηλές μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη την προσκόλληση, οπότε το μωρό σας μπορεί να προσπαθεί να ρουφήξει πιο δυνατά, κάτι που με τη σειρά του ενδέχεται να προκαλέσει ραγάδες και πόνο στις θηλές. Κάποιες μητέρες μπορεί να αποφασίσουν να παραλείψουν έναν ή δύο θηλασμούς, προσπαθώντας να δώσουν στις θηλές τους την ευκαιρία να ανακάμψουν. Ωστόσο, κάτι τέτοιο απλώς επιδεινώνει τη συμφόρηση των μαστών. Η παρατεταμένη υπερφόρτωση των μαστών μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγή γάλακτος ή να εξελιχθεί σε μία λοίμωξη που ονομάζεται μαστίτιδα.

Πώς να αναγνωρίσετε την υπερφόρτωση των μαστών

Στα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Σφιχτοί, πρησμένοι και επώδυνοι μαστοί, που συχνά είναι κόκκινοι, θερμοί στην ψηλάφηση και μπορεί να εμφανίζουν αισθητά μικρά εξογκώματα
• Σφιχτές επίπεδες θηλές
• Πρήξιμο ή ευαισθησία γύρω από τις μασχάλες
• Ελαφρύς πυρετός ή γριπώδη συμπτώματα (εάν συμβαίνει αυτό, επισκεφθείτε έναν γιατρό).

Πρόληψη

Ιδανικά, θα μπορούσατε να θηλάσετε το μωρό σας μέσα στις πρώτες δύο ώρες μετά τον τοκετό. Να θηλάζετε κάθε μια έως τρεις ώρες ή όποτε παρατηρήσετε τα πρώτα σημάδια πείνας (το νεογέννητό σας θα είναι ανήσυχο, θα αρχίσει να ψάχνει με το κεφάλι του ή θα μασάει). Συμβουλευτείτε έναν σύμβουλο γαλουχίας, για να βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας έχει προσκολληθεί σωστά στο στήθος. Η σωστή τεχνική θηλασμού μπορεί να κάνει τη διαφορά, προστατεύοντας σας από προβλήματα όπως η υπερφόρτωση των μαστών ή οι επώδυνες θηλές. Εάν χρειαστεί να παραλείψετε έναν θηλασμό, αντλήστε το γάλα (μπορείτε να το αποθηκεύσετε στην κατάψυξη και να το χρησιμοποιήσετε όταν λείπετε στη δουλειά ή σε ταξίδι). Κατά τον θηλασμό, προσπαθήστε να αδειάσετε εντελώς τον έναν μαστό, προτού προσφέρετε τον άλλο. Αρχίστε το νέο τάισμα με τον μαστό με τον οποίον τελειώσατε τον προηγούμενο θηλασμό. Όταν έρθει η ώρα του αποθηλασμού, ολοκληρώστε τη διαδικασία σταδιακά. Η ξαφνική διακοπή του θηλασμού μπορεί να αφήσει τους μαστούς σας γεμάτους γάλα, προκαλώντας υπερφόρτωση και μαστίτιδα.

Θεραπεία

Εάν οι μαστοί σας έχουν διογκωθεί, προσπαθήστε να θηλάζετε όσο το δυνατόν πιο συχνά. Μία ζεστή κομπρέσα πριν από τον θηλασμό μπορεί να μαλακώσει το στήθος, επιτρέποντας την άντληση μεγαλύτερης ποσότητας γάλακτος. Η παρακεταμόλη μπορεί να βοηθήσει με τον πόνο και το πρήξιμο. Εάν εξακολουθείτε να νιώθετε τους μαστούς σας επώδυνους και πρησμένους και μετά τον θηλασμό, εφαρμόστε ένα κρύο επίθεμα. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε μία βρεγμένη πετσέτα ή ένα επίθεμα στήθους που περιέχει καταπραϋντικά συστατικά, τα οποία τρέφουν το ευαίσθητο δέρμα γύρω από τις θηλές και ταυτόχρονα προλαμβάνουν τη δημιουργία ραγάδων. Επίσης, ένα ήπιο μασάζ στο στήθος πριν από τον θηλασμό και κατά τη διάρκεια αυτού, μπορεί να βοηθήσει τη ροή του γάλακτος. Το μωρό σας μπορεί να δυσκολεύεται να «πιάσει» σωστά το στήθος λόγω επίπεδων θηλών. Αντλήστε πρώτα λίγο γάλα, για να το διευκολύνετε.

Εάν δεν θηλάζετε, προσπαθήστε να αντλήσετε λίγο γάλα με το χέρι ή χρησιμοποιώντας θήλαστρο. Ένας στηθόδεσμος θηλασμού που εφαρμόζει σωστά και παρέχει επαρκή υποστήριξη μπορεί επίσης να προσφέρει κάποια ανακούφιση.

Σε περίπτωση που δεν είναι αποτελεσματική καμία από αυτές τις μεθόδους και οι μαστοί σας συνεχίσουν να είναι διογκωμένοι, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας.